-
1 credo
crēdo, didī, ditum, ere (арх. praes. conjct. creduam, creduas или creduis)1) вверять, поручать ( vitam et fortunas alicui LM)c. alicui summam belli L — возложить на кого-л. главное командованиеc. omnia consilia alicui Ter — поверять кому-л. все намерения (планы)2) давать взаймы (alicui pecuniam C, Sen)res credĭtae C — ссуда, вещь, данная в долг3) доверять, полагаться (utrumque vitium est et omnibus c. et nemini Sen)c. virtuti alicujus Sl — положиться на чью-л. доблестьse pugnae c. V — отважиться вступить в бойse Neptuno c. Pl — вверить себя Нептуну (т. е. отправиться в морское путешествие)c. aurum terrae Just — зарыть золото в землюse perfidis hostĭbus c. O — довериться вероломным врагамse pedibus c. Sil — пуститься бежать4) верить (potissimum Thucydidi credo Nep; c. alicui aliquid Pl или de re aliquā Pl, Nep, C; c. hoc esse factum Nep, Sl, C etc.)libenter homines id, quod volunt, credunt погов. Cs — люди охотно верят тому, чего они желаютCassandra non unquam credita Teucris V — Кассандра, которой тевкры никогда не верилиaliquem ad credendum ducere или impellere C — убедить кого-л.crederes victos L — можно было подумать, что они побежденыmihi crede (редко crede mihi) или credas mihi velim C etc. — поверь мне (= даю тебе честное слово)credor (= creditur mihi) O etc. — мне верятvix erat credendum Cs это было — малоправдоподобно5) верить, вероватьdeos c. Sen — верить в существование богов6) полагать, считать (c. aliquem esse praestantem virum L; c. aliquem Jovis filium QC)haud credo, sed certo scio Pl — не думаю, а доподлинно знаюcreditur Pythagorae auditorem fuisse Numam L — Нума был, как полагают, слушателем Пифагораerant, qui crederent sonitum tubae audiri T — были такие, которым чудился звук трубы; вводноcredo Pl, C etc. — (как я) полагаю, по моему мнению, думается мне (credo, misericors est Pl) -
2 obnoxius
a, um [ ob + noxa ]1) покорный, подвластный, зависимый (supplex et o. Brutus ap. C); раболепствующий (o. atque subjectus alicui L; jussis alienis T)2) слабый, хрупкий, жалкий (corpus, flos PM)luna radiis fratris (= solis) obnoxia est V — луна обязана (своим светом) лучам солнца4) подвластный, подверженный (periculis PJ; morti O; ad taies casūs PM)omnibus o. causis Sen — подверженный всяким случайностямobnoxium est T — представляет опасность, опасно5) достойный наказания, подлежащий наказанию ( tibi me obnoxium esse fateor Pl); виновный, повинный (alicui rei Sl, Tib, O)o. alicujus rei L, CJ — заслуживающий наказания за что-л.pecuniae credĭtae (gen.) bona debitons obnoxia sunt L — за взятые в долг деньги должник отвечает своим имуществом -
3 excedere
1) выходить, уходить, удаляться, exc. in exsiliut (1. 4 D. 48, 19. 1. 7 § 17 D. 48, 22); (1. 4 cit.); (1. 3. 15 D. 1, 18. 1. 32 D. 4, 6);exc. de utero matris (1. 15 D. 1, 5);
2) выходить из пределов, превышать: exc fines mandati (1. 5 pr. D. 17, 1);exc. vita = decedere s. d. (1. 51 pr. D 9, 2).
ius et causam pecuniae creditae (1. 24 D. 19, 5); (1. 18 D. 10, 3); (1. 1 § 12. 1. 61 67 D. 35, 2), dodrantis aestimationem (1. 29 D. 7, 1), exc. usuram legitimam (1. 14 § 26 D. 19, 1);
facultates patrimonii (1. 36 D. 38. 2), si reditus excesserint, против. si quanto minores pervenerint (1. 12 D. 34, 1);
actio in id, quod excedit (1. 7 § 6 D. 4, 3); (1. 15 § 2 D. 20, 1);
exc. memoriam (1. 2. 3. D. 39, 3 1. 3 § 4 D. 43, 20), legitimum tempus (1. 32 D. 5, 1);
3) о времени: проходить, истекать = abire s. 2 (§ 9 J. 3, 9);excessisse aetatem, annum (1. 55 D. 7, 1 1. 5 D. 28, 1. 1. 69 § 1 D. 32).
si quinquennium excessit (1. 6 D. 24, 2. 1. 3 § 6 D. 49, 14. 1. 6 C. 7, 21);
si necdum utilis annus excessit (1. 4 C. 3, 41); (1. 20 C. 5, 62. 1. 14 C. 9, 47).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > excedere
-
4 cautio
1) представление обеспечения посредством поручительства, залога или простого обещания (stipulatio);cautio quae propter legem Falc. interponitur, fidejussorum habet praestationem (1. 3 § 1 D. 35, 5);
cum fidljussore cautionem duplae praestare (1. 72 pr. D. 18, 1);
c. idonea (1. 59 § 6 D. 17, 1);
nuda c., простое обещание исполннть обязательство (1. 2 § 6 D. 5, 1. 1. 63 § 4 D. 17, 2. 1. 3 C. 6, 38); отсюда cautionalis stipulatio, стипуляция, обеспечивающая верителя (1. 1 pr. § 2. 4. D. 46, 5); с. juratoria, adjuratoria, представление обеспечения под присягою (1. 1 pr. C. 1, 49. 1. 8 C. 12, 22); с. damni infecti, когда собственник строения или стены, грозящих рушением, обещает своему соседу вознаградить его за вред, который может произойти от подобного случая (1. 13 § 2 D. 39, 2); также обеспечение посредством передачи предмета, plus cautionis in re est (при залоге), quam in persona (1. 25 D. 50, 17);
2) письменное удостоверение сделки, признание займа а) со стороны должника, долговая расписка (1. 47 § 1 D. 2, 14. 1. 15 § 1 D. 20, 1. 1. 64 D. 32); с. pollicitalionis (1. 9 § 3 D. 4, 2), с. depositionis, расписка в получении на сохранение денег (1. 18 § 1 D. 36, 3);cautionem acquirere (1. 1 § 17 D. 43, 3).
dotalis, расписка в получении приданного (1. 89 § 5 D. 31);
caut. hereditariae, документы, принадлежащие к наследственному имуществу (1. 5 D. 10, 2); с. domestica, частная долговая расписка (1. 103 D. 30); с surrrepta, corrupta, intercepta (1. 10 § 3 D. 2, 13); особ. долговая записка в получении занятой суммы (1. 40 pr. D. 12, 1. 1. 25 § 4 D. 22, 3); с. creditae pecuniae (1. 29 D. 44, 7); с. foeneraticia, в получении занятой, процентной суммы (1. 11 C. 5, 14. 1. 25 C. 5, 37);
3) соглашение, договор (1. 15 § 1 D. 35, 2. 1. 16 D. 38, 16).b) расписка верителя в получении денег (1. 15 D. 22, 3. 1. 32 § 1 D 26, 7. 1. 82 D. 35. 1. 1. 20. 9, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > cautio
См. также в других словарях:
Actio certae creditae pecuniae — Die actio certae creditae pecuniae ist die Klage (Römisches Recht) des Gläubigers auf die Rückgabe des Betrages, welcher der Schuldner im Rahmen eines Darlehens erhalten hat. Vorauszusetzen ist außerdem die Nichterfüllung der fraglichen… … Deutsch Wikipedia
Condictio certae creditae pecuniae — Die condictio certae creditae pecuniae ist die Klage (Römisches Recht) des Gläubigers auf die Rückgabe des Betrages, welcher der Schuldner im Rahmen eines Darlehens erhalten hat. Vorauszusetzen ist außerdem die Nichterfüllung der fraglichen… … Deutsch Wikipedia
actio certae creditae pecuniae — Die actio certae creditae pecuniae oder auch condictio certae creditae pecuniae war im römischen Recht die Klage des Gläubigers auf Rückgabe des Betrages, welcher der Schuldner im Rahmen eines Darlehens (mutuum) erhalten hat. Vorauszusetzen ist… … Deutsch Wikipedia
actio certae creditae pecuniae — A Roman law action for the recovery of a certain fixed sum of money … Ballentine's law dictionary
FOENUS — ex fetu, i. e. partu pecuniae, ut Gr. τόκος ἀπὸ τοῦ τίκτειν, Varro. Alii a fundo, quia fructus fundit: vel a fetendo, quod eiusmodi lucrum feteat in Rep. primitus appellabatur naturalis terrae fetus, postea per translationem, nummorum fetum… … Hofmann J. Lexicon universale
DEBITUM — apud Romanos probabatur vel Expensi latione; (Cum enim creditor pecuniam numeravit ex arca sua, nomen illius cui ea dederat, in tabulis, cum summa debiti. perscribebat: quae tabulae ersi domesticae, in iudicio fidem faciebant pecuniae creditae)… … Hofmann J. Lexicon universale
NEXI — dicebantur apud Romanos, homines alias liberi, sed qui, ob aes alienum, in vincula dabantur, apud Creditorem, ut ei servirent, donec debitum dissolvissent: Ita quidam. Sed negat id Salmas. Nexum, ex Varrone de L. L. l. 4. non vinctum, sed… … Hofmann J. Lexicon universale
AUCTIONARIAE Tabulae — dicebantur, quibus sinificabatur alicuius fortuna hastâ positâ distrahi vocique subici Praeconis, Auctionis die constitutô, apud Ciceronem s2. Catilin. c. 8. et 2. L. Agr. c. 25. item ad Qu. Fratrem et ad Attic. l. 13. Ep. 5. Earum Proferendarum… … Hofmann J. Lexicon universale
SEMPRONIA Horrea — locus Romae constitus, (Legem ferente Tib. Semproniô Gracchô de frumento menstruo plebi e publico viritim distribuendo, de qua infra) in quo frumentum publicum asservabatur, una cum Legibu frumentariis, Io. Rosin. Antiqq. Rom. l. 8. c. 12.… … Hofmann J. Lexicon universale
Liste der actiones des Römischen Privatrechts — D. 44,7,51 (Celsus libro tertio digestorum) Nihil aliud est actio quam ius quod sibi debeatur, iudicio persequendi. Die actio ist nichts anderes als das Recht, was einem geschuldet wird, gerichtlich durchzusetzen. Das Römische Recht… … Deutsch Wikipedia
Stipulation — Bei der Stipulation (lat. stipulatio = förmliches Versprechenlassen, auch „Stipulierung“) handelt es sich um einen Vertragstyp des römischen Rechts (sog. Verbalkontrakt , lat.: obligatio verbis contracta). Inhaltsverzeichnis 1 Beschreibung 2… … Deutsch Wikipedia